Realizujemy ambitne projekty
Kożuchów znajduje się w południowej części województwa lubuskiego. To bardzo dobrze rozwijająca się gmina w tej części Polski. Położenie gminy w sąsiedztwie Nowej Soli, Zielonej Góry, ważnego dla rejonu środkowo-zachodniej Polski ośrodka administracyjnego, przemysłowego i akademickiego, dobre powiązanie z siecią dróg o znaczeniu wojewódzkim i krajowym oraz niewielka odległość od granicy z Niemcami stwarzają możliwości rozwoju gminy.
Dzięki dużym inwestycjom Kożuchów staje się miastem przyjaznym dla biznesu. Sprzyja inwestorom i otwiera się przed nimi ciekawe możliwości rozwoju.
Aby mieszkańcom żyło się lepiej, a turystom odwiedzającym gminę poprawił komfort podróżowania, włodarz miasta inwestuje w drogi, które poprawiają bezpieczeństwo ruchu.
Bezpieczne drogi:
Rok 2019:
Rozbudowa drogi nr 3007F ul. Zygmuntowska w Kożuchowie
2 października 2019 roku rozpoczęły się prace budowlane inwestycji pt . ” Rozbudowa drogi nr 3007F ul. Zygmuntowska w Kożuchowie” obejmować będzie swym zakresem rozbudowę drogi powiatowej na odcinku około 120m. Zostanie wykonana droga wraz z chodnikiem i połączona zostanie nowa konstrukcja nawierzchni z nawierzchnia istniejącą (połączenie proj. odcinka drogi z drogą wojewódzką).
Budowa chodnika na odc. Kożuchów – Czciradz przy drodze wojewódzkiej NR 283. Tak długo oczekiwana przez mieszkańców inwestycja dobiegła końca. Inwestycja nie byłaby możliwa, gdyby nie współpraca Gminy Kożuchów z Zarządem Dróg Woj. Gmina Kożuchów udzieliła pomocy finansowej w formie dotacji celowej w wysokości 246.564,00 zł. W ramach prac został wykonany chodnik o nawierzchni z betonu asfaltowego i szerokości 2,00 m, chodnik jest usytuowany przy jezdni, zostały zamontowane urządzenia zabezpieczające ruch pieszych. Dzięki inwestycji poprawiło się bezpieczeństwo pieszych, a także kierowców w drogi gdzie panuje bardzo duży ruch, w przyszłym roku będzie dalsza kontynuacja inwestycji.
W maju 2015 r. nastąpił ostateczny odbiór jednej z najtrudniejszych inwestycji drogowych ostatnich lat w Kożuchowie – remont ulicy Kraszewskiego. Wymieniono infrastrukturę podziemną, powstały nowe chodniki z kostki betonowej brukowej i ścieżka rowerowa. Droga została wykonana w ramach programu: „Narodowy Program Przebudowy Dróg Lokalnych – Etap Bezpieczeństwo – Dostępność – Rozwój. Koszt: 4, 76 mln zł, w tym 1, 64 mln dotacji z budżetu państwa.
W ramach „Programu rozwoju gminnej i powiatowej infrastruktury drogowej na lata 2016-2019” w gminie Kożuchów realizowane są ważne inwestycje drogowe, które w efekcie ułatwią komunikację i poprawią bezpieczeństwo ruchu:
Oto kolejne realizowane projekty drogowe:
Dbamy o zabytki i kulturę
Bezpieczeństwo i higiena życia
Sport, kultura fizyczna i rekreacja
Gmina na budowę orlika lekkoatletycznego otrzymała dofinansowanie ze środków Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej (FRKF) Ministerstwa Sportu i Turystyki.
Inwestycja podzielona została na dwa etapy. Pierwszy to budowa orlika. Drugi zakłada budowę trybun, szatni i oświetlenia. Na stadionie przy ul. Zielonogórskiej w Kożuchowie ma powstać sześciotorowa bieżnia do biegów na setkę, a także czterotorowa bieżnia do biegów na 200 m, 400 m i o wiele dłuższych. Oprócz tego miejsce do skoku w dal i trójskoku, a także skoku wzwyż. Nie zapomniano też o rzutni do kuli i oszczepu. Stadion gotowy będzie 30 października przyszłego roku. Co więcej, obiekt jest certyfikowany przez Polski Związek Lekkoatletyczny, a to oznacza, że będzie można na nim rozgrywać ogólnopolskie zawody. Całość ma kosztować 2 mln 874 tys. 270,64 zł. Ministerstwo Sportu dofinansowuje ją w 50 proc. Resztę pokryje gmina z własnego budżetu.
Jedną z zaplanowanych na ten rok inwestycji jest także budowa trybun i budynku socjalnego na stadionie. Przy płycie głównej boiska planowane jest utworzenie trybun z miejscami dla 700 osób, z czego 400 miejsc będzie pod zadaszeniem. Utworzenie kolejnych 300 miejsc planowane jest przy płycie treningowej. W projekcie założona jest także budowa zaplecza socjalno-szatniowego dla zawodników, szatnia sędziów i pomieszczenie dyrekcji MOSiR-u wraz z pomieszczeniem gospodarczym. Ponadto, planowane jest oświetlenie płyty głównej i treningowej stadionu z przyłączami, pomieszczenie dla spikera z nagłośnieniem, a także toalety dla widowni. Projekt kosztował 43 tys. 50 zł.
Kąpielisko w Kożuchowie.
Z roku na rok zmieniają się kożuchowskie glinianki. Stały się jednym z chętniej odwiedzanych miejsc wypoczynkowych w gminie. W lipcu na terenie glinianek zamontowano przenośne trybuny przy boisku plażowej piłki siatkowej, w ramach projektu pn. „Piłkę chwytamy, w siatkówkę pogramy 2019”. Otrzymaliśmy na nie dofinansowanie w wysokości 6.800 zł. W sierpniu doposażono plac zabaw o urządzenia dla osób niepełnosprawnych. Nowe sprzęty zamontowano w ramach projektu realizowanego przez kożuchowskie stowarzyszenie Vitium. W lipcu br. zawarto umowę na budowę drugiej promenady na kożuchowskich gliniankach, natomiast pod koniec września rozpoczęła się „Budowa chodnika przy gliniankach w Kożuchowie”. Chodnik wykonywany jest z kostki betonowej w kolorze grafitowym o szerokości 2 m i długości 86 m. Koszt inwestycji to 53 tys. 239,32 zł brutto.
Budowa oświetlenia w Gminie Kożuchów
Na początku października 2019 roku odebrano inwestycję pn. „Rozbudowa Oświetlenia Drogowego w gminie Kożuchów”. Nowe oświetlenie powstało w Broniszowie, na ul. Kraszewskiego, Piaskowej i Koszarowej w Kożuchowie oraz w Podbrzeziu Dolnym przy ul. Kolonia Górska. Koszt inwestycji to 262 tys. 761,42 zł. Zakres prac obejmował: budowę linii kablowej oświetlenia drogowego (około 2400 m), montaż latarń ulicznych wraz z wysięgnikami oraz oprawami LED – 54 szt., w tym montaż 28 słupów aluminiowych oświetleniowych o wysokości 8 m, montaż 25 słupów aluminiowych oświetleniowych o wysokości 7 m, montaż słupa aluminiowego oświetleniowego o wysokości 6 m oraz montaż szafki oświetleniowej z zasilaniem. Nowe latarnie stanęły także przy drogach w Mirocinie Górnym, Mirocinie Dolnym, Radwanowie/Broniszowie, Kożuchowie oraz w Podbrzeziu Górnym. Łącznie ponad pół miliona złotych w tym roku gmina przeznaczyła na projekty i wykonanie inwestycji oświetlenia.
Dotyczą wspierania rozwoju kultury i ochrony dziedzictwa kulturowego oraz upowszechniania i rozwoju kultury fizycznej, sportu i turystyki.
Dnia 9 marca br. odbyło się pierwsze spotkanie członków Społecznej Rady Gospodarczej przy Burmistrzu Kożuchowa. Czytaj więcej
Zarząd na lata 2016 – 2021 r.
Prezes – Tomasz Walczak
Wiceprezes – Adrian Michalak
Wiceprezes – Damian Bednarczuk
Komendant Zabezpieczenia Przeciwpożarowego Gminy – Mariusz Werłos
Skarbnik – Piotr Kaczmarek
Sekretarz – Radosław Michalak
Członek Prezydium – Krzysztof Raczykowski
Członek Prezydium – Andrzej Staroszczuk
Skład Komisji Rewizyjnej:
Przewodniczący – Stanisław Leśków
Sekretarz – Marcin Danielkiewicz
Członek – Paweł Ciebień
Na terenie gminy Kożuchów działa 7 jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych (OSP):
Prezes OSP: Tomasz Walczak
– Wiceprezes Naczelnik – Paweł Ciebień
– Zastępca Naczelnika – Damian Hilmanowicz
– Gospodarz Łukasz Żurek
Jednostka posiada pięć samochodów pożarniczych marki FORD Transit, Renault Midlum, Magirus-Deutz, Land Rover oraz Man. W OSP Kożuchów działa 30 członków czynnych. Siedzibą OSP jest budynek remizy znajdującej się na ulicy Głogowskiej 3 w Kożuchowie.
Prezes – Waldemar Gładysz
Naczelnik – Krzysztof Pazdyka
OSP w Broniszowie posiada samochód marki Star 005. Jednostka składa się z 14 członków czynnych. Siedzibą jest remiza znajdująca się w Broniszowie 69 A.
Prezes – Piotr Kaczmarek
Naczelnik – Paweł Skwierczyński
OSP w Lasocinie posiada samochód marki Jelcz 315 M. Jednostka składa się z 17 członków czynnych. Siedzibą jest remiza znajdująca się pod adresem Lasocin 48
Prezes – Krzysztof Raczykowski
Naczelnik- Stanisław Stopka
OSP w Mirocinie Dolnym posiada samochód marki Jelcz P325. Jednostka składa się
z 12 członków czynnych. Siedzibą jest remiza znajdująca się w Mirocinie Dolnym 73 A
Prezes – Andrzej Staroszczuk
Naczelnik – Andrzej Staroszczuk
Jednostka posiada trzy samochody pożarnicze marki Mercedes L606, Star 266 oraz Żuk A15B. W Mirocinie Górnym działa 23 czynnych strażaków, w tym pięciu ratowników medycznych i dwie drużyny młodzieżowe. Siedzibą OSP jest budynek remizy znajdującej się w miejscowości Mirocin Górny 81A w Gminie Kożuchów.
Prezes – Paweł Danielkiewicz
Naczelnik- Radosław Michalak
Jednostka OSP w Studzieńcu posiada na stanie samochód pożarniczy marki Man L80 oraz Star A266. Przy jednostce działa jednostka Operacyjno-Techniczna wraz z Młodzieżową Drużyną Chłopców i Dziewcząt. Jednostka składa się z 19 członków czynnych. Siedzibą OSP jest budynek remizy znajdujący się pod adresem Studzieniec 13 A.
Prezes – Bartłomiej Sztonyk
Naczelnik – Bartosz Pilarczyk
OSP w Stypułowie posiada samochody pożarnicze marki Jelcz 442P oraz Mercedes Benz 615. Jednostka składa się z 12 członków czynnych. Siedzibą jest remiza znajdująca się w Stypułowie 90 A/4.
16 lipca 2016r. – Gala Cosuchovia Dance
Za nami kilka godzin zabawy przy rytmach disco-polo. Na scenie zaśpiewali najlepsi z najlepszych: Bodzio Dance, Stereo, Malibu, Claudii, After Party, Bobi i Weekend. Patronami medialnymi gali byli: Gazeta Regionalna, Gazeta Lubuska, Tygodnik Krąg i Radio Zachód. Nad naszym bezpieczeństwem czuwali ochroniarze z firmy Impel, strażnicy miejscy, policjanci, strażacy z Ochotniczej Straży Pożarnej z Kożuchowa, Studzieńca, Stypułowa, Broniszowa, Mirocina Dolnego oraz służby medyczne.
Dziękujemy sponsorom:
– PaRa Service
– Tonsmeier,
– Unibud,
– Speed kebab,
– Motel Orzechówka,
– ZUM
– Przegłos,
– Chata Polska,
– Nordis
Gminę Kożuchów stanowi miasto Kożuchów oraz 20 wsi. Największym sołectwem jest Stypułów z przysiółkiem Kierzkowice, a najmniejszym Bulin.
Bielice
Bielice (niem. Bielitz) to typowa wieś folwarczna, której zabudowa nigdy nie wyszła poza założenie majątku ziemskiego. Wieś po raz pierwszy wymieniono w dokumencie z 1220 r. (Beliz). W tym czasie wieś mogła już być własnością rycerską, jednak nie zachowały się wzmianki o właścicielach. W 1432 r. wzmiankuje się miejscowego sołtysa – Hansa Roze. Kolejne informacje o wsi pojawiły się dopiero w końcu XVI w., kiedy wymieniono jako właściciela majątku Kaspra von Knobelsdorfa. W rękach tego rodu Bielice pozostawały do połowy XVII w. Przez kolejne dwieście lat wieś wielokrotnie zmieniała właścicieli, byli nimi rodziny von Abschatz (ok. 1687 r.), von Seher (do 1705 r.), von Braun (do 1714 r.), von Glaubitz (do 1828 r.), Munk (do 1836 r.), Schultz (do 1844 r.) i Eltester. W 1865 r. posiadłość ziemską zakupił Ernst Heinrich Oswald Nickisch von Rosenegk, którego potomkowie władali Bielicami do 1945 r. Siedziba właścicieli Bielic wspomniana jest w końcu XVIII w.
Sołtys: Wioletta Karczewska
Zabytki:
• zespół pałacowy z połowy XIX w. składający się z parku i neogotyckiego pałacu z 1867 r.
Broniszów
Broniszów (niem. Brunzelwaldau) powstał prawdopodobnie w XIII w. Pierwsza źródłowa informacja o miejscowości pojawiła się w 1305 r. Kolejny dokument (1376 r.) wzmiankuje istnienie we wsi kościoła parafialnego pw. św. Anny (Brunzlinwalde). Według niektórych badaczy, wieś mogła powstać w oparciu o nadania rycerskie. Przypuszcza się, że początkowo w Broniszowie znajdował się niewielki zamek obronny. Według tradycji władał nim komes Bytomia Odrzańskiego Bronisław (wzmiankowany w 1273 r.). W średniowieczu Broniszów należał do wielu właścicieli – w 1464 r. był we władaniu rodziny von Ebersbach. W 1513 r. wymieniany jest Friedrich von Dyhern. W XVI w. klucz dóbr broniszowskich przeszedł w posiadanie rodziny von Kottwitz. Za rządów tego rodu miejscowość przeżyła swój rozkwit. W latach 1600-1608 nowi właściciele przebudowali renesansowy dwór obronny, sama budowla powstała prawdopodobnie w połowie XVI w. w miejscu wcześniejszego założenia obronnego.
We wsi znajduje się punkt biblioteczny, działa Zespół Śpiewaczy Broniszowianki, Ochotnicza Straż Pożarna, Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Wsi Broniszów i Radwanów.
Sołtys: Waldemar Gładysz
Zabytki:
• kościół parafialny pw. św. Anny z lat 1691-1694
• plebania z 1605 r.
• organistówka z połowy XIX w.
• zespół pałacowy z XVI-XIX w. (dawny szpital, barokowy park, pałac renesansowy z XVI w.)
• dom murowano-szachulcowy z połowy XIX w.
• dom szachulcowy z połowy XIX w.
• zespół cegielni z końca XIX w. (piec kręgowy Hoffmana, wyrobownia, suszarnia, trzy wiaty drewniane)
• zajazd z XIX w.
• wieża kościoła ewangelickiego (pozostałość po neoromańskim kościele ewangelickim z 1863 r.)
Bulin
Niewielka wieś Bulin (niem. Bullendorf) po raz pierwszy wzmiankowana była w 1295 r. Na początku XIV w. Bulin był własnością rycerską, od 1338 r. znajdował się w rękach rycerza Lybinga. We wsi znajduje się miejsce noclegowe, stadnina koni, pomnik przyrody oraz głaz narzutowy Czarci Kamień.
Sołtys: Lubomir Matkowski
Cisów
Średniowieczne dzieje Cisowa związane są z Kożuchowem, prawdopodobnie była to jedna z wsi przynależnych do miasta. Jako własność miasta znalazł się Cisów później w rękach żagańskiego mieszczanina Petera Unglowbe (w jego posiadaniu znajdowała się również Słocina i Podbrzezie Dolne), który w 1349 r. część dochodów ze wsi przekazywał na rzecz szpitala św. Ducha w Kożuchowie (pierwsza wzmianka o miejscowości). Kilkanaście lat później z części wsi wydzielono własność rycerską. W 1388 r. wymienia się bowiem jako właścicieli Nickela i Vincenta, synów Hansa von Unruh ze Stypułowa. W 1563 r. miejscowość znajdowała się w posiadaniu Albrechta von Unruh, potem jego syna Albrechta Młodszego (1616 r.). Kolejni przedstawiciele tego rodu władali Cisowem do II poł. XVII w. Około 1672 r. posiadłość stała się dobrem rodziny von Müllenau, natomiast w 1743 r. wymienia się jako właściciela barona von Goltz. W 1746 r. Cisów zakupił Hans Ernest von Kalckreuth z Podbrzezia Dolnego.
Sołtys: Mateusz Rozpędowski
Zabytki:
• stylowa willa z początku XX w.
Czciradz
Wieś Czciradz (niem. Zyrus) pojawiła się w źródłach pisanych w 1220 r. W tym czasie była już prawdopodobnie rozwiniętą osadą, gdyż od jej mieszkańców pobierano dziesięcinę dla parafii w pobliskich Solnikach. W końcu XIII w. wieś jako własność rycerska należała do grafa Sybana z Solnik (1295 r.). W średniowieczu Czciradz pozostawał we posiadaniu wielu rodów szlacheckich. W 1323 r. był własnością rodu von Plesna z Żagania, w 1344 r. wymieniony został Tilco z Cyras (w 1333 r. łan czynszowy w Czciradzu posiadał Bartłomiej – zarządca szpitala św. Ducha w Kożuchowie). Sto lat później wsią władał Kaspar Kottwitz, w którego posiadaniu znajdował się również pobliski Sokołów. Prawdopodobnie już wtedy obie wsi wchodziły w skład jednego majątku ziemskiego – Czciradza Dolnego. Podział wsi na część dolną i górną nastąpił w XV w. Wymieniani w 1405 i 1471 r. przedstawiciele rodziny von Unruh byli zapewne właścicielami Czciradza Górnego. W 1481 r. tą częścią wsi władali bracia Sigismund Ludwig i Jacob Gabriel von Unruh.
W Czciradzu działa klub piłkarski Cuprum Czciradz i stowarzyszenie Cyrusik.
Sołtys: Piotr Malczyk
Zabytki:
• zespół pałacowy z XVII-XIX w. (park, pałac z XVI w., przebudowywany w XVIII/XIX w.)
Drwalewice
Wieś Drwalewice (niem. Wallwitz) posiada bardzo wczesną metrykę. Można przypuszczać, że słowiańska nazwa miejscowości związana jest z profesją pierwszych jej mieszkańców lub miejscem położenia wśród pierwotnych lasów, które przed założeniem osady należało wykarczować. Pierwsze wzmianki z 1223 r. wymieniają wieś Drwalowicze, która należała do parafii w Solnikach. W połowie XIV w. Drwalewice były w posiadaniu rodziny von Unruh, która związana była z majątkiem ziemskim do połowy XVI w. Jako ostatniego przedstawiciela tego rodu wymienia się Hansa Wolffa, który prawdopodobnie wzniósł w Drwalewicach renesansowy dwór obronny. Począwszy od drugiej połowy XVI w., wieś (właściwie folwark, ponieważ zabudowa nigdy nie wyszła poza jego ramy) wielokrotnie zmieniała właścicieli. Zmieniał się również wygląd siedziby rycerskiej. W końcu XVI stulecia Drwalewicami władał Dietrich von Braun, którego w porywie zazdrości zamordował brat Wolff z Solnik (według miejscowej legendy obaj rywalizowali o względy jednej z córek Rechenbergów z Borowa Polskiego).
Sołtys: Aleksander Pawłowicz
Zabytki:
• neogotycki dwór z XIX w.
Dziadoszyce (Zawada)
Wieś Dziadoszyce (niem. Döringau) posiada średniowieczną metrykę. Pierwsze wzmianki o miejscowości (Durugow) pochodzą 1295 r., kiedy to biskup wrocławski zatwierdził w kolegiacie głogowskiej pobieranie czynszu od jej mieszkańców. W tym czasie wieś była własnością kasztelana kożuchowskiego Dietricha von Pesna. W 1388 r. posiadłość należała do Petrusa de Lessnaw. Po 1500 r. wymienia się Bernarda Beroldta, w którego posiadaniu znajdowała się także pobliska wieś Nieciecz (w tym czasie obie miejscowości wchodziły już w skład jednego majątku). W poł. XVI w. własność ziemska znalazła się w rękach rodziny von Braun z Solnik.
Sołtys: Waldemar Telecki
Książ Śląski
Pierwsze informacje o wsi Książ Śląski (niem. Fürstenau) pochodzą z 1295 r. (Furstinow), należy jednak przypuszczać, że metryka miejscowości jest znacznie wcześniejsza – sięga I poł. XIII w. W końcu XIV w. wzmiankowany jest miejscowy kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP, który pod koniec XV w. otrzymał dzwonnicę i dwa dzwony (jeden ufundowano w 1484 r., drugi w 1518 r.). Parafia w Książu istniała do I poł. XIX w., kiedy to kościół uległ zniszczeniu (prawdopodobnie pożar). Drewnianą dzwonnicę rozebrano dopiero po II wojnie światowej. W końcu XV w. wieś stanowiła własność rycerską i należała do braci Nickela i Hansa von Ebersbachów, potem kolejno do rodziny von Dyhern, braci Cyrusa i Ludwiga von Rothenburg i Sebastiana von Schwarza. W czasie wojny trzydziestoletniej miejscowość została splądrowana przez żołnierzy brandenburskich, którzy zabili miejscowego wójta Hansa Arnolda. Na początku XVII w. majątek dzierżawił Georg Schönborn z Podbrzezia Dolnego. U schyłku XVII w. Książ był podzielony, jedną z części władał Balzer von Unruh z Zatonia, drugą – Helena von Schlichting. Od 1701 r. cały majątek znajdował się w rękach Siegmunda Wilhelma von Schicka, potem (ok. 1728 r.) Balthazara Friedricha von Lüttwitza z Długiego. Po jego śmierci nastąpił ponowny podział wsi.
Sołtys: Małgorzata Malewicz
Zabytki:
• klasycystyczny dwór z początku XIX w., piętrowy kryty czterospadowym dachem
• stodoła w zagrodzie nr 20
Lasocin
Ślady osadnictwa w okolicy Lasocina (niem. Lessendorf) sięgają czasów młodszej epoki kamienia. Badania archeologiczne potwierdziły istnienie w tym czasie neolitycznej osady. Kolejne potwierdzone ślady datują się na okres tzw. kultury łużyckiej (cmentarzysko z I w. p.n.e.). Sama wieś powstała prawdopodobnie na przełomie XII i XIII w. Po raz pierwszy Lasocin wzmiankowany jest w 1220 r. (Lessotindorf). Na początku XIV w. w dokumentach księcia głogowskiego Henryka III pojawia się wielokrotnie postać Sułka z Lasocina koło Kożuchowa (Heinrich Sulke von Lessotendorf) – późniejszego kasztelana zbąszyńskiego i wojewody poznańskiego (1306 r.). W końcu XIV w. wieś stanowiła własność Siegfrieda von Kottwitz, w 1473 r. wymienia się Nickela von Kottwitz.
W miejscowości znajduje się punkt biblioteczny, świetlica socjoterapeutyczna i kaplica.
Sołtys: Dorota Szelążek
Zabytki:
• zespół pałacowy z XVIII/XIX w. z parkiem
• pałac z XVII w., wybudowany przez Jana Rudolfa von Landskron jako barokowa siedziba szlachecka – obecnie własność prywatna
Mirocin Dolny
Pierwsze wzmianki o miejscowym majątku ziemskim pojawiły się w 1468 r., kiedy Otton von Kittlitz sprzedał swoje dobra w Mirocinie braciom Nickelowi i Hansowi Ebirsbachom. W tym czasie wieś była już prawdopodobnie podzielona. W latach 1485-1501 część Mirocina Dolnego znajdowała się w rękach Friedricha von Dyherna, potem Hansa (1505 r.) i Franza (1549 r.) von Warensdorfów z Witkowa. W 1669 r. jedną z części zakupił baron Georg Albrecht von Dyhern, którego potomkowie władali wsią do początków XX w. Wiadomo, że w 1791 r. część wsi z kościołem wchodziła w skład posiadłości tego rodu. Druga związana była natomiast z majątkiem w pobliskim Studzieńcu (własność von Knobelsdorffów). W 1845 r. w części von Dyhernów znajdował się kościół, szkoła ewangelicka, 27 domów, 2 młyny wodne, gorzelnia, olejarnia, mieszkało 359 osób (12 katolików). W części należącej do właścicieli Studzieńca (do 1845 r. J. Juthe, potem Friedrich von Heuser) znajdował się folwark, owczarnia, 42 domy z 277 mieszkańcami. Ostatnimi przed wybuchem II wojny światowej właścicielami wsi byli baronowie von Dyhern-Czettriz i rodzina Suessmann ze Studzieńca.
W miejscowości funkcjonuje Ochotnicza Straż Pożarna oraz znajduje się tor motocrossowy.
Sołtys: Krzysztof Raczykowski
Zabytki (zarejestrowane na liście Narodowego Instytutu Dziedzictwa):
• kościół filialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, gotycki z przełomu XIII/XIV w., zbudowany na wzniesieniu w zachodniej części wsi, najważniejszy zabytek Mirocina
• stodoła w zagrodzie nr 74, szachulcowa, z połowy XIX w.
Inne zabytki:
• krzyż pokutny ze zlepieńca, wzniesiony ok. XIV w., znajdujący się w lesie między Mirocinem a Kożuchowem, o wymiarach 138 x 68 x 22/34 cm.
Mirocin Górny
Pierwsza wzmianka o Mirocinie Górnym pojawiła się w 1440 r. W tym czasie we wsi znajdował się kościół (obecnie pw. św. Jerzego) podległy parafii w Mirocinie Dolnym (samodzielna parafia powstała po 1522 r.).
W sołectwie znajduje się OSP, a także świetlica socjoterapeutyczna.
Sołtys: Eugeniusz Ozgowicz
Zabytki:
• kościół parafialny pw. św. Jerzego z XIV w., przebudowany w XVI w.
• cmentarz przykościelny
• szkoła z połowy XIX w.
• karczma z połowy XIX w.
• szpital z 1846 r.
• park dworski z końca XIX w.
• oficyna dworska (nr 88)
• domy nr 73, murowano-szachulcowy, nr 82, nr 83 z połowy XIX w.
• dwór Georga Gottarda von Dyherna z XVIII w.
Mirocin Średni
Prawdopodobnie pierwszym właścicielem do 1499 r. był Hans von Glaubitz, potem Hans Ledlaw, a od 1512 r. Albrecht vov Schlichting.
W Mirocinie Średnim znajduje się punkt biblioteczny oraz świetlica wiejska. Sołectwo zamieszkuje ponad 260 osób.
Sołtys: Adrian Pikulski
Podbrzezie Dolne
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1349 r. Wtedy to ówczesny właściciel, żagański mieszczanin Peter Unglowbe, który posiadał również Słocinę, część dochodów ze wsi Podbrzezie Dolne przekazywał na rzecz szpitala św. Ducha w Kożuchowie. Wieś powstała zapewne w czasie funkcjonowania kasztelanii w Kożuchowie. Niewykluczone, że położona blisko grodu miejscowość była jedną ze wsisłużebnych, których mieszkańcy świadczyli usługi na rzecz grodu. Prawdopodobnie już w średniowieczu wykształciły się dwie części wsi – dolna i górna (niem. Nieder- i Ober- Siegersdorf). Podbrzezie Dolne rozwinęło się przy starym trakcie do Głogowa, Górne natomiast przy drodze do Żagania. Wieś wielokrotnie zmieniała właścicieli, a obie jej części podlegały podziałom na mniejsze majątki. Pierwsze wzmianki o Podbrzeziu (villa Segehardi) pojawiły się w 1295 r., właścicielem wsi był wtedy burgrabia (kasztelan) kożuchowski Dietrich von Pesna. Własnością kasztelanów kożuchowskich pozostawało Podbrzezie prawdopodobnie do połowy XIV w. W tym czasie doszło zapewne do podziału wsi – w 1349 r. jedna z jej części (Segehardisdorf) znajdowała się już w rękach wspomnianego żagańskiego mieszczanina Petera Unglowbe. Od tej pory coraz częściej jako właściciele Podbrzezia występowali przedstawiciele bogatego patrycjatu.
We wsi funkcjonuje gospodarstwo agroturystyczne ,,U Włodka i Marysi”.
Sołtys: Teresa Kucharska
Zabytki:
• dom nr 2, szachulcowy, z połowy XIX w.
• Dwór Schwerdtfegerów
Podbrzezie Górne
Sołectwo zamieszkujące ponad 220 osób. Znajduje się tu świetlica wiejska.
Sołtys: Adrian Włodarczyk
Radwanów
Historyczne wzmianki o Radwanowie (niem. Seiffersdorf) są bardzo skąpe. Wieś powstała prawdopodobnie w końcu XIII w., a po raz pierwszy wzmiankowano ją w 1310 r. (Syfrydivilla). Własność rycerska zapewne wielokrotnie zmieniała właścicieli. W 1475 r. wsią władali bracia Nickel i Hans von Ebersbachowie. W 1535 r. właścicielem posiadłości był Christoph Schweinz. Później Radwanów należał do Wolffa von Brauna z Ciepielowa. Na przełomie XVII i XVIII w. właścicielem wsi był Benjamin von Arnold. W 1791 r. wymieniana jest rodzina von Eckardt. W tym czasie wieś była już podzielona i składała się z trzech części: dolnej, środkowej i górnej. W połowie XIX w. we wsi znajdowały się 3 wiatraki, 2 olejarnie, cegielnia, browar i gorzelnia. Właścicielem Radwanowa środkowego była rodzina von Eckardt, która miała swój pałac (obiekt nie zachował się) i 2 folwarki, część dolna i górna należała do rodziny Rauer, która posiadała dwa folwarki. W II połowie XIX w. rozbudowano dolny folwark i prawdopodobnie dwór właścicieli (obiekt nie zachował się). Przy dworze założono park krajobrazowy z dwoma stawami. Około 1876 r. dzierżawcą środkowego majątku był Rudolf Schneider, potem dr Hentschel. Ostatnim właścicielem tej części Radwanowa był Kurt Eckardt. Również część dolna i górna wsi zmieniała właścicieli, przed wybuchem II wojny światowej był nim Karl Rude. Po wojnie w folwarku dolnym zorganizowano PGR.
W Radwanowie znajduje się Żabi Dwór – miejsce organizacji imprez okolicznościowych, z miejscami noclegowymi, a także agroturystyka ,,Nasze Podwórko”.
Sołtys: Anna Kościukiewicz
Zabytki:
• zespół dworski z początku XIX w. (ruina dworu, czworak, budynek gospodarczy, park)
• dwór II z połowy XIX w.
Słocina
Pierwsza wzmianko o wsi Słocina (niem. Reichenau) pochodzi z 1307 r. (Rydzenaw), kolejna z 1349 r. dotyczy przekazania przez właściciela, żagańskiego mieszczanina Petera Unglowbe, części dochodów dla szpitala św. Ducha w Kożuchowie. Należy przypuszczać, że w tym czasie wieś była już ukształtowaną miejscowością (tzw. ulicówką), a jej początki datowane są na II poł. XIII w. W końcu XIV stulecia Słocina, podobnie jak wiele wsi w regionie, była podzielona. W 1386 r. jednym z właścicieli był Niczko von Unruh, w 1421 r. wymienia się także Nickosa Fustmana. Później cała wieś znalazła się w rękach rodu von Unruh. Ostatnim związanym ze Słociną przedstawicielem tego rodu był Paul. Po jego śmierci w 1481 r. majątek znalazł się w rękach jego szwagrów Ludwigów, którzy następnie sprzedali wieś miastu Kożuchów. Na początku XVI w. wieś jako lenno zamku kożuchowskiego należała do Hansa von Rechenberga. W imieniu właścicieli władzę we wsi sprawował dziedziczny sołtys, którego zadaniem było pobieranie czynszów.
W Słocinie znajduje się świetlica wiejska.
Sołtys: Konstanty Wisłocki
Zabytki:
• dwór z 1799 r.
Sokołów
Okolice Sokołowa (niem. Zöcklau) zamieszkiwano już w I tysiącleciu p.n.e. (osadnictwo tzw. kultury pomorskiej). Powstanie wsi datuje się prawdopodobnie na początek XIII w. Pierwsze wzmianki pojawiły się jednak dopiero w 1295 r. (Sokolow). Niewykluczone, że osada w średniowieczu należała do wsi służebnych kożuchowskiego grodu. Na podstawie słowiańskiej nazwy wsi można przypuszczać, że mieszkańcy zobowiązani byli do dostarczania do Kożuchowa sokołów, które służyły komesowi grodowemu do polowań. Pierwszymi wymienionymi w 1418 r. właścicielami dóbr rycerskich w Sokołowie (Czeklaw) byli bracia Konrad i Hans von Dobirswicz, w 1446 r. natomiast Kaspar von Kottwitz. Prawdopodobnie już wtedy wieś wchodziła w skład większej własności rycerskiej, której centrum był pobliski Czciradz. Kolejnymi właścicielami Sokołowa była mieszkająca w czciradzkim dworze szlachta – rodziny von Rechenberg, von Stentch.
W Sokołowie znajduje się świetlica wiejska.
Sołtys: Arkadiusz Lasota
Solniki
Wieś Solniki należy do najstarszych miejscowości na terenie Środkowego Nadodrza. We wczesnym średniowieczu znajdował się tutaj gród obronny (VIII w.). Swój największy rozkwit gród przechodził prawdopodobnie w pierwszej połowie X w. Sądzi się, że była to warownia plemienia Dziadoszan. Natomiast po przyłączeniu Śląska do państwa Piastów mieścił się tutaj lokalny ośrodek administracyjny. W trakcie badań odkryto również istnienie późniejszych zabytków pochodzących z XII-XIII w. i był to prawdopodobnie schyłkowy okres istnienia grodu.
Sama wieś Solniki powstała natomiast w II połowie XII w. Z 1220 r. pochodzi pierwsza wzmianka o kościele parafialnym (Czolnik), który należy do najstarszych w regionie. Romański kościół pw. św. Anny wzniesiono z kamienia na górującym nad okolicą wzgórzu (niewykluczone, że na miejscu jakiegoś pogańskiego ośrodka kultu). W XV w. przebudowano świątynię w stylu gotyckim (wieża). Sto lat później otoczono obiekt kamiennym murem – w XVIII w. postawiono w murze bramkę, a kościół powiększono o kruchtę. W 1917 r. jeden z trzech dzwonów został zarekwirowany na potrzeby wojenne.
W sołectwie znajduje się punkt biblioteczny oraz świetlica socjoterapeutyczna, wytwórnia soków.
Sołtys: Piotr Skwierczyński
Zabytki (zarejestrowane na liście Narodowego Instytutu Dziedzictwa):
• kościół Anny z XIII w., przebudowywany w XIV/XV w.
• zespół dworski z XVII-XIX w./XX w.: (dwór/pałac z XVI w., oranżeria, park)
Studzieniec
Pierwsza wzmianka o Studzieńcu (niem. Streidesldorf) pojawiła się w dokumentach z 1255 r., kiedy to książę głogowski Konrad I podarował wieś (Studelscho) kolegiacie głogowskiej. W dokumencie tym wspomniano, że wieś zostanie zwolniona z obowiązków prawa polskiego i otrzyma prawa niemieckie. Nadanie takich praw wskazuje, że wieś powstała znacznie wcześniej. Studzieniec założono na planie tzw. ulicówki. Już w końcu XIII w. posiadał swój kościół (pierwsza wzmianka z 1376 r. – plebanus in Stritilsdorf). Z tego okresu pochodzi jego najstarsza część – prezbiterium. W ciągu wieków kościół był wielokrotnie przebudowywany, jednak zachował styl wczesnogotycki. U schyłku XV w. wybudowano dzwonnicę, na której zawieszono ufundowany w 1495 r. dzwon. Obecna, drewniana dzwonnica pochodzi z 1752 r. W średniowieczu wieś wielokrotnie zmieniała właścicieli. W końcu XV w. stanowiła lenno Hansa von Ledlaw (1499 r.), później rodziny von Dyhern. W 1535 r. Ernest von Dyhern zakupił pobliski Mirocin Górny i Dolny. W tym czasie prawdopodobnie wzniesiono we wsi murowaną siedzibę właścicieli – otoczony był fosą dwór obronny. W 1691 r. Studzieniec zakupił Hans Tobias von Knobelsdorff. W rękach tego rodu majątek pozostawał do początku XIX w.
W Studzieńcu znajduje się punkt biblioteczny, a także funkcjonuje OSP i Stowarzyszenie Przyjaciół Studzieńca.
Sołtys: Marlena Janicka
Zabytki:
• kościół filialny pw. św. Wawrzyńca, gotycki z XIII w.
• drewniana dzwonnica z 1753 r.
• zespół pałacowy (pałac z XVI w., dwie oficyny, spichlerz, stodoły, park)
• dom nr 1 z połowy XIX w.
• budynek gospodarczy z bramą w zagrodzie nr 67, drewniany z XVIII w.
Stypułów
Pierwsze informację o wsi Stypułów pojawiły się w 1295 r., kiedy funkcjonowała pod nazwą Stiplow. W końcu XIV w. ciągnąca się wzdłuż drogi z Żagania do Kożuchowa miejscowość została podzielona na dwie, a później na trzy części.
We wsi działa Koło Gospodyń Wiejskich, Zespół Śpiewaczy Stypułowanie, drużyna piłkarska, Ochotnicza Straż Pożarna, Niepubliczna Szkoła Podstawowa.
Sołtys: Leszek Stańczak
Zabytki:
• kościół pw. św. Jadwigi, gotycki z XIV-XVI w., murowany z kamienia i rudy darniowej, salowy z dobudowaną wieżą, otoczony kamiennym murem ze średniowiecza
• zespół pałacowy z XVII-XIX w. (pałac klasycystyczny z XIX w., park, zespół folwarczny z połowy XIX w., oficyna, czworaki, park z końca XIX w.
HISTORIA
Średniowieczne korzenie
Prawdopodobnie na terenie Kożuchowa w średniowieczu istniał gród, który wchodził w skład państwa plemiennego Dziadoszan. Miasto jest więc jednym z najstarszych miast Środkowego Nadodrza. W pobliżu grodu krzyżowały się ważne szlaki handlowe prowadzące z Wrocławia do Krosna oraz z Poznania do Głogowa. Po raz pierwszy nazwa grodu (Diegotrych castelanus in Cosuchov) występuje w dokumencie księcia głogowskiego Konrada I w 1273 r. W tym czasie Kożuchów był już najprawdopodobniej w pełni ukształtowanym miastem i znajdował się w granicach księstwa głogowskiego.
W średniowieczu gospodarka Kożuchowa opierała się na rzemiośle i handlu. W grodzie działało kilka silnych cechów, m.in. sukiennicy, tkacze, kuśnierze, rzeźnicy, kowale, stolarze i piwowarzy. Ważna rolę odgrywało również rolnictwo – uprawiano m.in. zboża i winorośl oraz hodowano owce. Lokalni kupcy utrzymywali stałe kontakty handlowe z miastami całego Śląska i Wielkopolski. W połowie XV w. miasto otrzymało prawo bicia własnej monety, co potwierdziło jego pozycję gospodarczą.
Ślady przeszłości
Na przełomie XIII i XIV w. Kożuchów był otoczony 8-metrowymi murami obronnymi z kamienia polnego. Pierścień murów, otoczonych fosą, zachował się do dziś niemal w pierwotnej długości. W gotyckim zamku (obecnie siedziba Centrum Kultury ,,Zamek”) urzędowali ostatni Piastowie z linii głogowskiej. W XIV stuleciu wybudowano w Kożuchowie nowy kościół parafialny (poprzedni kościół farny spłonął), szpital dla ubogich i chorych oraz kościół św. Ducha. W XV w. wzniesiono trzecią świątynię – kościół św. Wawrzyńca, a także nowy ratusz. Sukcesywnie rozrastały się przedmieścia.
Kolejną pamiątką przeszłości jest Baszta Bramy Krośnieńskiej z XV w. (jedyna z czterech baszt, zachowana do dziś), w której znajduje się Izba Regionalna. W zbiorach znajdują się m.in. elementy uzbrojenia rycerskiego, pocztówki z lat 1899-1945, dokumenty i listy miejskie z XVII-XIX w., kroniki miasta, przewodniki miejskie i powiatowe, ikonografie i mapy.
W średniowieczu Kożuchów był miejscem ważnych wydarzeń politycznych. W drugiej połowie XV w. rezydowali tu ostatni książęta głogowscy: Henryk VIII, Henryk IX i jego syn Henryk XI. W czasie wojny sukcesyjnej o księstwo głogowskie Kożuchów dwukrotnie oblegały i zdobywały wojska walczących stron. Na przełomie XV i XVI w. księstwo głogowskie i Kożuchów przeżywały swój ponowny rozkwit. Przyczynili się do tego Jagiellonowie.
XVI-XVII wiek: wojenne zawirowania
W 1516 r. kożuchowski zamek wszedł w posiadanie Jana von Rechenberga, za którego rządów wprowadzono w mieście luteranizm. Wskutek wojny trzydziestoletniej (1618-48) miasto straciło wiele swoich praw i przywilejów, zmniejszyła się też liczba mieszkańców. Powoli jednak Kożuchów podnosił się z upadku. Odbudowano i przebudowano wiele obiektów, w XVII w. założono wodociągi. Podczas wojny północnej (1700-1621) do miasta wkroczyły wojska szwedzkie Karola XII. Obecność Szwedów wpłynęła znacząco na położenie ludności wyznania protestanckiego.
W 1740 r. do miasta wkroczył z wojskiem król pruski Fryderyk II. Przejście Kożuchowa pod panowanie pruskie przyczyniło się do jego rozwoju. W 1759 r. Kożuchów i okolice splądrowały rosyjskie wojska. Pożar rok później pochłonął ponad 200 domów i ratusz. Do odbudowy domów użyto materiałów z zewnętrznych murów obronnych. Na początku XIX w. w Kożuchowie pojawiły się najpierw oddziały Napoleona, a potem rosyjskie. Związane z nimi kontrybucje wojenne przyczyniły się do upadku gospodarczego miasta. Swój wkład w dzieło zubożenia miał także rodzący się na Śląsku w połowie XIX w. kapitalizm.
XX wiek w pigułce
Na przełomie XIX i XX stulecia rozbudowały się przedmieścia, szczególnie tereny położone po wschodniej stronie miasta. Tam też zbudowano dworzec kolejowy. Działania II wojny światowej ominęły Kożuchów. W listopadzie 1939 r. w mieście utworzono szpital dla polskich jeńców wojennych. Pod koniec 1943 r. w mieście założono filię obozu koncentracyjnego Gross-Rosen. Więźniowie byli zatrudnieni w miejscowych zakładach przemysłowych. W lutym 1945 r. miasto zajęły wojska radzieckie, a latem tego roku zorganizowano polską administrację.
Po wojnie Kożuchów był siedzibą władz powiatowych, które organizowały m.in. polskie osadnictwo, szkolnictwo, prowadziły też akcję wysiedlania ludności niemieckiej. W 1953 r. zlikwidowano powiat kożuchowski, a władze powiatowe przeniesiono do Nowej Soli.
ZABYTKI
Zamek
Wzniesiony w stylu gotyckim pod koniec XIV w. na miejscu średniowiecznego grodu kasztelańskiego. Przez lata był siedzibą książęcą (XVI w.), rezydencją możnych rodów, klasztorem zakonu karmelitów (XVII w.). Obiekt sukcesywnie rozbudowywano, dobudowując od strony północnej i zachodniej nowe skrzydła. Obecnie mieści się w nim Centrum Kultury „Zamek”. Więcej
Fosa i mury miejskie
Pierwsze umocnienia drewniano-ziemne, zbudowane w XIII w., zostały zastąpione murami na przełomie XIII i XIV w., zbudowanymi z kamienia polnego, układanego warstwowo. Pierścień murów otaczała fosa, w niektórych miejscach szeroka na 20 m. Mury i fosa do dziś zachowały się niemal w pierwotnej długości i są unikatem w skali światowej. Do miasta docierano w przeszłości trzema bramami: Głogowską, Krośnieńską i Żagańską. W 1764 r., po wielkim pożarze, część fortyfikacji została rozebrana – materiał wykorzystano do budowy domów. Więcej
Ratusz
Najstarszy ratusz z początku XIV w. znajdował się w północnej części rynku. W miejscu spalonego w 1488 r. ratusza wybudowano nowy, gotycki, na środku rynku. Budynek był wielokrotnie przebudowywany, po spaleniu w czasie II wojny światowej odbudowany. Obecnie w ratuszu mieści się Urząd Miasta i Gminy Kożuchów.
Lapidarium rzeźby nagrobnej
Niegdyś cmentarz ewangelicki, założony w XVII w (obecnie przy ul. 1 Maja). Nekropolię, jedną z najlepiej zachowanych w Polsce, stanowi prawie 200 płyt nagrobnych z XVI, XVII, XVIII i XIX stulecia. Wrażenie wywiera bogactwo ornamentyki i symboliki religijnej, np. klepsydry i wizerunki śmierci. Więcej
Barokowy portal
Pozostałość po pałacu, który uległ zniszczeniu po II wojnie światowej. Cztery filary wieńczy profilowany gzyms podtrzymywany przez kamienne rzeźby czterech herm. W pobliskim dawnym parku dworskim można obejrzeć wiele pomników przyrody. Więcej
Zabytkowa ściana budynku przy ul. Klasztornej
Bogato zdobiona fasada z XVIII w., z dwiema płaskorzeźbami św. Piotra i Pawła. Obecny wygląd zawdzięcza pracom konserwatorskim przeprowadzonym w 2006 r.
Kościół parafialny pw. Matki Boskiej Gromnicznej
Zbudowany został w XIII w. jako jednonawowa kamienna budowla. Wielokrotnie rozbudowywany i przebudowywany, jest trzynawowym kościołem z kamienia i cegły z prostokątnym prezbiterium. Na elewacjach znajduje się kilkanaście renesansowych płaskorzeźb nagrobnych.
Kościół pw. Św. Ducha
Zbudowany w XIV w. na przedmieściu żagańskim (obecnie ul. 1 Maja) jako kościół szpitalny. Ma cechy późnogotyckie, został wybudowany z kamienia polnego i cegły.
Wieża kościoła ewangelickiego
Pozostałość kościoła ewangelickiego wzniesionego w latach 1709-1710. Sama wieża została dobudowana w 1826 r. W 1962 r. kościół został przeznaczony na magazyn zbożowy, natomiast sześć lat później świątynia została rozebrana – została jedynie kościelna wieża.
Wieża ciśnień
Zbudowana w 1908 r., w stylu odwołująca się do gotyku i secesji, znajduje się w najwyższym punkcie miasta (112 m n.p.m.).
Gmina miejsko-wiejska Kożuchów położona jest w południowej części województwa lubuskiego, w powiecie nowosolskim, stanowiąc jego zachodni fragment graniczący od północy z powiatem zielonogórskim i od strony południowo-zachodniej z powiatem żagańskim. Sąsiadują z nią gminy: Otyń, Nowa Sól, Nowe Miasteczko, Brzeźnica, Zielona Góra i Świdnica. Kożuchów położony jest 30 km na południe od Zielonej Góry – siedziby wojewódzkich władz samorządowych i 11 km na zachód od Nowej Soli. Położenie gminy w bliskim sąsiedztwie Zielonej Góry, ważnego dla rejonu środkowo-zachodniej Polski ośrodka administracyjnego, przemysłowego i akademickiego, dobre powiązanie z siecią dróg o znaczeniu wojewódzkim i krajowym oraz niewielka odległość od granicy z Niemcami stwarzają możliwości rozwoju gospodarczego i przestrzennego gminy.
Miasto położone jest w paśmie Wzgórz Dalkowskich, które są częścią Wału Głogowskiego, stanowiącego od zachodu odcinek tzw. Kocich Gór w Śląskim Pasie Wysoczyznowym. Leży na wysokości 101 m n.p.m., podczas gdy sąsiadujące z nim od południa wzniesienia dochodzą do 180 m. Na północ rozciąga się odcinek Pradoliny Barycko-Głogowskiej będący równiną, przez którą przepływają dwie rzeki: Mała Struga i Śląska Ochla, będące dopływami Odry. Kożuchów ma swoją rzeczkę Kożuszną, która wpływa do Czarnej Strugi.
Gmina Kożuchów obejmuje miasto Kożuchów oraz 20 wsi: Bielice, Broniszów, Bulin, Cisów, Czciradz, Drwalewice, Dziadoszyce, Książ Śląski, Lasocin, Mirocin Górny, Mirocin Dolny, Mirocin Średni, Podbrzezie Górne, Podbrzezie Dolne, Radwanów, Słocina, Sokołów, Solniki, Stypułów, Studzieniec.
15 882 – liczba mieszkańców gminy Kożuchów (stan na 31.12.2018 r.)
9269 – liczba mieszkańców miasta (stan na 31.12.2018 r.)
